ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ

ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ 

Μέλλων ὁ ἱερεὺς τὴν θείαν ἐπιτελεῖν Μυσταγωγίαν, ὀφείλει προηγουμένως μὲν κατηλλαγμένος εἶναι μετὰ πάντων καὶ μὴ ἔχειν τι κατά τινος· καὶ καρδίαν δέ, ὅση δύναμις, ἀπὸ πονηρῶν τηρῆσαι λογισμῶν, ἐγκρατεύεσθαί τε μικρὸν ἀφ' ἑσπέρας καὶ ἐγρηγορηκῶς διάγειν μέχρι τοῦ τῆς Ἱερουργίας καιροῦ.  

Η αρχική προϋπόθεση για να πλησιάσει ο ιερεύς στο Άγιο θυσιαστήριο είναι η ανεξικακία και η αγάπη. "Έαν ουν προσφέρης τό δώρον σου επί τό θυσιαστήριον κάκει μνησθής ότι ο αδελφός σου έχει τι κατά σου, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου και ύπαγε πρώτον, διαλλάγηθι τω αδελφώ σου καί τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου". 

Ο Χριστός δηλαδή θεωρεί την τιμή που προσφέρεται στον ίδιο κατώτερη, σε σχέση με την αγάπη για τον πλησίον μας. Πολύ τιμά την αγάπη και την θεωρεί θυσία ανώτερη από κάθε άλλη θυσία.  

 Το βράδυ πριν την θεία λειτουργία ο Λειτουργός μόνος του, ενώπιος Ενωπίω, ετοιμάζει την καρδιά του. Διώχνει από μέσα του κάθε αίσθημα μνησικακίας και κάθε πονηρό λογισμό, καθαρίζεται με την εγκράτεια και αγρυπνεί προσευχόμενος. Το πρωί μέσα στο ναό θα ζητήσει την εξ΄ύψους δύναμη για να προσεγγίσει το άγιο Θυσιαστήριο και να μπορέσει να πει στον Κύριο:  Ετοίμη ή καρδία μου ο Θεός, Ετοιμη η καρδία μου άσομαι και ψαλώ...

 Τοῦ δὲ καιροῦ ἐπιστάντος ὁ ἱερεὺς καὶ ὁ διάκονος ἐξέρχονται τοῦ ἱεροῦ Βήματος καὶ ποιήσαντες μετάνοιαν πρὸ τοῦ ἀρχιερατικοῦ θρόνου, ἔρχονται ἔμπροσθεν τῆς Ὡραίας Πύλης καὶ προσκυνοῦσι τρὶς λέγοντες ἕκαστος καθ' ἑαυτόν:
 
Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καὶ ἐλέησόν με.

 Εἶτα λέγει ὁ διάκονος:

 Εὐλόγησον Δέσποτα.

 Ὁ ἱερεύς:

 Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε· νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

 Ὁ διάκονος:

 Ἀμήν.

 Ὁ ἱερεύς:

  Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι. Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε...

  Ὁ διάκονος:

 Ἀμήν. Ἅγιος ὁ Θεός (τρίς).  Δόξα...  Καὶ νῦν...   Παναγία Τριάς...  Κύριε, ἐλέησον (τρίς). Δόξα...  Καὶ νῦν...  Πάτερ ἡμῶν...

  Ὁ ἱερεύς:

  Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ Βασιλεία...

 Ὁ διάκονος:

 Ἀμήν.

Όταν έλθει η καθορισμένη ώρα της θείας Λειτουργίας, ο Λειτουργός, μαζί με τον Διάκονο, "παίρνει Καιρό". Καιρός είναι μια σύντομη ακολουθία που γίνεται προ της Ωραίας Πύλης και συμβολίζει τον καιρό της ενανθρωπήσεως του Χριστού . Η ακολουθία του Καιρού μας προετοιμάζει για την υποδοχή του βασιλέως Χριστού και την συμμετοχή στο δείπνο της Βασιλείας του.  Η Θεία Λειτουργία είναι μια Σύναξη: Όλα τα τέκνα του Θεού συνάγονται επί το αυτό, εκεί όπου συλλειτουργεί ο ουρανός και η γη, το παρελθόν, το παρόν και μελλόν. Η Σύναξη της Εκκλησίας εκτείνεται "όχι μόνο σε όλη την οικουμένη, αλλά και σε όλους τους αιώνες" .

 

Εἶτα λέγουσι τὰ τροπάρια ταῦτα μετὰ κατανύξεως.

Ὁ ἱερεύς:

Ἐλέησον ἡμᾶς Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς· πάσης γὰρ ἀπολογίας ἀποροῦντες, ταύτην σοι τὴν ἱκεσίαν ὡς Δεσπότῃ, οἱ ἁμαρτωλοὶ προσφέρομεν· ἐλέησον ἡμᾶς.

  Ὁ διάκονος:

  Δόξα Πατρί...  Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς· ἐπὶ σοὶ γὰρ πεποίθαμεν· μὴ ὀργισθῇς ἡμῖν σφόδρα, μηδὲ μνησθῇς τῶν ἀνομιῶν ἡμῶν· ἀλλ' ἐπίβλεψον καὶ νῦν ὡς εὔσπλαγχνος καὶ λύτρωσαι ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν· σὺ γὰρ εἶ θεὸς ἡμῶν καὶ ἡμεῖς λαός σου· πάντες ἔργα χειρῶν σου καὶ τὸ ὄνομά σου ἐπικεκλήμεθα.

  Ὁ ἱερεύς:

  Καὶ νῦν...  Τῆς εὐσπλαγχνίας τὴν πύλην, ἄνοιξον ἡμῖν, εὐλογημένη θεοτόκε· ἐλπίζοντες εἰς σὲ μὴ ἀστοχήσωμεν· ρυσθείημεν διὰ σοῦ τῶν περιστάσεων· σὺ γὰρ εἶ ἡ σωτηρία τοῦ γένους τῶν χριστιανῶν.

  (Τούτου δὲ λεγομένου ἀνοίγεται ἡ Ὡραία Πύλη).

Ὦ ἀγάπη θεία, ποῦ Χριστόν περιέχεις; Ποῦ αὐτόν κατακρύπτεις; Τί τόν τοῦ κόσμου Σωτῆρα λαβοῦσα, μακράν γέγονας ἀφ̓ἡμῶν; Ἄνοιξον καί ἡμῖν τοῖςἀναξίοις μικράν σου θύραν, ἵνα καί ἡμεῖς ἴδωμεν τόν δἰἡμᾶς παθόντα Χριστόν καί πιστεύσωμεν τῷ ἐλέει αὐτοῦ ὡς οὐκέτι ἀποθανοῦμεν ἀφ̓οὐ αὐτόν θεασόμεθα. Ἄνοιξον ἡμῖν ἡ θύρα αὐτῷ γενομένη εἰς τήν διά σαρκός αὐτοῦ ἐπιφάνειαν, ἡ

Βιασαμένη τά ἄφθονα καί ἀβίαστα σπλάχνα τοῦ ἡμετέρου Δεσπότου εἰς τό βαστάσαι τάς ἁμαρτίας καί τάς νόσους ἁπάντων, καί μή ἀπορρίψῃς ἡμᾶς λέγουσα· «Οὐκ οἶδα ὑμᾶς». Γενοῦ μεθ̓ἡμῶν, ἵνα γνωρίσῃς ἡμᾶς· ἀγνώριστοι γάρ σοι τυγχάνομεν. Ἐνοίκησον ἐνἡμῖν, ἵνα διά σέ καί ἡμᾶς τούς ταπεινούς ὁ Δεσπότης ἐλθών ἐπισκέψηται προϋπαντώμενος παρά σοῦ.. (Οσίου Συμενών του Νέου Θεολόγου).

Η Υπερευλογημένη είναι η παρθενική Πύλη δια μέσου της οποίας ανατέλλει το φως της θείας ευσπλαχνίας. 

Ὁ διάκονος:

 Κύριε ἐλέησον (ιβ΄). Δόξα, Καὶ νῦν.

 Καὶ ποιοῦσι σταυροὺς καὶ μετανοίας τρεῖς.

Είναι δύο ειδών οι μετάνοιες, οι μικρές και οι μεγάλες. Με τις μικρές, κάνοντας το σημείο του Σταυρού, υποκλινόμαστε ενώπιον του Κυρίου ή των Αγίων. Με τις μεγάλες, οι οποίες ονομάζονται γονυκλισίες, προσπίπτουμε στο έδαφος, προσκυνώντας ταπεινά την μεγαλειότητα του Δημιουργού. Εδώ εννοεί μικρές μετάνοιες. 

Εὐθὺς δὲ ἀσπαζόμενοι τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, λέγουσι:

 

Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου προσκυνοῦμεν ἀγαθέ, αἰτούμενοι συγχώρησιν τῶν πταισμάτων ἡμῶν, Χριστὲ ὁ Θεός· βουλήσει γὰρ ηὐδόκησας σαρκὶ ἀνελθεῖν ἐν τῷ σταυρῷ ἵνα ρύσῃ οὓς ἔπλασας ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ. Ὅθεν εὐχαρίστως βοῶμέν σοι· χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, παραγενόμενος εἰς τὸ σῶσαι τὸν κόσμον.

 

Καὶ τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου λέγοντες:

 

Εὐσπλαγχνίας ὑπάρχουσα πηγὴ συμπαθείας ἀξίωσον ἡμᾶς Θεοτόκε· βλέψον εἰς λαὸν τὸν ἁμαρτήσαντα, δεῖξον ὡς ἀεὶ τὴν δυναστείαν σου· εἰς σὲ γὰρ ἐλπίζοντες τὸ Χαῖρε βοῶμέν σοι, ὥς ποτε ὁ Γαβριήλ, ὁ τῶν ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος.

 

Τὴν δὲ τοῦ Προδρόμου εἰκόνα λέγοντες:

 

Μνήμη δικαίου μετ' ἐγκωμίων· σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου, Πρόδρομε· ἀνεδείχθης γὰρ ὄντως καὶ Προφητῶν σεβασμιώτερος, ὅτι καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τὸν κηρυττόμενον· Ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας, χαίρων εὐηγγελίσω καὶ τοῖς ἐν Ἄδῃ, Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί, τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, καὶ παρέχοντα ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

 

Εἶτα ἀσπαζόμενοι τὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου τοῦ Ναοῦ λέγουσι τὸ Ἀπολυτίκιον αὐτοῦ.

Οι άγιες εικόνες μας παρακινούν στη δοξολογία. Ο ναός με τις άγιες εικόνες είναι ο χώρος που τελείται η Θεία Λειτουργία. Εκεί γινόμαστε σύγχρονοι και σύνοικοι της Παναχράντου Θεοτόκου και πάντων των αγίων. "Είδα την καρτερία του Μάρτυρος, την ανταπόδοση των στεφάνων και η προθυμία σαν φωτιά με καίει για να τον μιμηθώ με ζήλο. Προσπίπτω και προσκυνώ το Θεό δια μέσου του Μάρτυρος και κερδίζω την σωτηρία".  

Μετὰ δὲ τὸν ἀσπασμὸν τῶν ἁγίων εἰκόνων ἔρχονται ἔμπροσθεν τῆς Ὡραίας Πύλης. Καὶ λέγει ὁ διάκονος:

  Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν, Κύριε ἐλέησον.

  Καὶ ὁ ἱερεὺς ὑποκλινόμενος ἀσκεπὴς λέγει τὴν εὐχήν:

  Κύριε, ἐξαπόστειλον τὴν χεῖρά σου ἐξ ὕψους κατοικητηρίου σου καὶ ἐνίσχυσόν με εἰς τὴν προκειμένην διακονίαν σου· ἵνα ἀκατακρίτως παραστὰς τῷ φοβερῷ σου βήματι, τὴν ἀναίμακτον ἱερουργίαν ἐπιτελέσω. Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

  Ὁ διάκονος:

  Ἀμήν.

  Καὶ ὁ ἱερεὺς ποιεῖ μικρὰν ἀπόλυσιν. 

Στην Θεία Λειτουργία ο Ιερεύς δανείζει την γλώσσα του και προσφέρει το χέρι του. Ο πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα τελεί τα πάντα. Επομένως ο Ιερεύς είναι μόνον υπηρέτης, υπηρετεί τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας. Ο Ιερεύς ζητά  από τον Χριστό ενίσχυση για να ιερουργήσει τη διακονία του.

 ΠΗΓΗ: Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

              ΙΕΡΟΝ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΑΝΟΝ ΚΕΛΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ